Gan: căn bệnh biết “ở ẩn” chờ thời cơ

Bệnh khó phát hiện

Người nhiễm bệnh gan có vẻ ngoài vẫn như người khỏe mạnh. Không ít trường hợp phát hiện bệnh khi đi khám sức khỏe tổng quát có kết quả men gan tăng. Có nhiều nguyên nhân làm tăng men gan: tế bào gan lão hóa, dùng thuốc… nhưng nguy nhất vẫn là viêm gan do virus, vì chúng là đầu mối dẫn đến xơ gan, ung thư gan.

Đã có trường hợp đi khám sức khỏe phát hiện bị tăng men gan gấp năm lần, trong khi đó da dẻ của bệnh nhân vẫn trắng trẻo, cơ thể khỏe mạnh, làm việc bình thường. Nhưng, cũng có những trường hợp bị bệnh xơ gan, bụng phình lên lại cho là bị báng bụng. Bệnh nhân dùng thuốc lợi tiểu để tống khứ nước trong bụng ra cho nhanh, dùng thuốc một thời gian thấy bụng phình to hơn, chân bị phù… khi tìm đến bệnh viện thì đã bị xơ gan cổ trướng nặng.

Dân gian thường cho rằng vàng da là dấu hiệu của ung thư gan. Vì vậy, những ai bị vàng da thường dùng các loại thuốc giải độc gan, thanh lọc cơ thể. Đây là một sai lầm trong điều trị, khiến bệnh gan có cơ hội tàn phá cơ thể. Không riêng gì viêm gan khó phát hiện, mà ngay cả bệnh nhân bị bệnh ung thư gan hai năm cũng chỉ có những triệu chứng đau bụng mơ hồ, biếng ăn, sốt không rõ nguyên nhân.


Bệnh gan nguy hiểm thường gặp

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tại Việt Nam có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B chiếm 10-20% tổng dân số. Đây chính là nguyên nhân gây ra trên 80% các ca bệnh về gan và ung thư gan. BS Nguyễn Hữu Tùng - Tổng Giám đốc tập đoàn y khoa Hoàn Mỹ, chuyên khoa viêm gan cho biết: “Mục tiêu điều trị là “áp đảo” không cho virus hoành hành trong gan, ức chế không cho virus sinh sản. Đây là những người lành mang mầm bệnh. Nhờ vậy không bị biến chứng nặng”. Còn viêm gan C, mặc dù chưa có vắc xin ngừa bệnh nhưng là bệnh chữa được và chữa khỏi.

Thời gian từ khi nhiễm virus đến khi khởi phát bệnh ở gan từ 20 - 30 năm. BS Phạm Xuân Dũng - PGĐ BV Ung Bướu TP.HCM cho biết: “Theo thống kê năm 2009 tại TP.HCM thì ung thư gan thường gặp nhất ở nam giới, bệnh phát hiện ở mọi độ tuổi, nhưng nhiều nhất là từ khoảng 50 tuổi”.

Ung thư gan là bệnh có nhiều cách chữa trị, và tùy vào giai đoạn bệnh, vị trí khối u, kích thước khối u và tổng trạng mà áp dụng phương pháp phù hợp. BS Phạm Xuân Dũng nói: “Nếu bệnh nhân điều trị khi ung thư ở giai đoạn I - II thì tiên lượng sống còn sau 5 năm là 28%, ở giai đoạn III - IV tỷ lệ là 10 %, giai đoạn di căn xa chỉ có 3%. Ghép gan là cách chữa bệnh cho gan khá hiệu quả. Bệnh nhân ghép gan hoặc ghép bất kỳ nội tạng nào khác đều phải uống thuốc chống thải ghép”.

Thuốc điều trị viêm gan B, C rất đắt (tùy loại thuốc có giá từ vài chục triệu đến trên một trăm triệu, chưa kể các chi phí xét nghiệm), trong khi số người có khả năng kinh tế không nhiều, vì thế, phòng bệnh là điều nên lưu ý.

BS Phạm Xuân Dũng hướng dẫn cách phòng bệnh cho gan như sau: “Chích ngừa viêm gan B (chích vắc xin cho bé sau khi sinh và những người chưa nhiễm bệnh), thay đổi lối sống, tránh ăn các loại thực phẩm có chứa nấm mốc aflatoxin, hạn chế uống rượu, bia, hút thuốc lá. Khi dùng thuốc cần tham khảo bác sĩ, vì có loại thuốc gây bệnh ở gan. Không để thừa cân, béo phì”.

Virus viêm gan C lây truyền từ người bệnh sang người lành theo đường máu (truyền máu, dụng cụ y tế chưa được diệt khuẩn, dùng chung bơm kim tiêm, dụng cụ làm móng tay, bàn chải đánh răng...), vì thế cần có vật dụng riêng để phòng bệnh. Dùng bao cao su khi quan hệ tình dục để phòng lây truyền các bệnh qua đường tình dục, viêm gan B, C, HIV.

BS Nguyễn Hữu Tùng - Tổng Giám đốc tập đoàn y khoa Hoàn Mỹ, chuyên khoa viêm gan: Trong số những người đi khám sức khỏe, có những trường hợp chưa chích ngừa nhưng vẫn có kháng thể kháng virus viêm gan B. Sau khi xâm nhập vào tế bào gan, virus ở ẩn từ hai-sáu tháng. Có 85% những người nhiễm virus bị viêm gan mãn tính. Những người này thường có cảm giác nóng trong người, tự mua thuốc cảm về uống và cảm thấy dễ chịu, nhưng đây là đợt viêm âm thầm trong cơ thể. 15% còn lại bị bệnh gan cấp tính với các triệu chứng: sốt cao, ớn lạnh, vàng mắt, đi tiểu vàng, nhức đầu, đau bụng, chán ăn… Trong số 15% này có đến 90% hết bệnh. Có thể nói, cơn sốt cấp tính là cuộc chiến đấu giữa cơ thể và virus, khi cơ thể chiến thắng, đồng nghĩa với việc xuất hiện kháng thể kháng viêm gan B. Riêng 10% còn lại bị viêm gan mãn tính.