Làng nghèo lại gặp vận eo
Chúng tôi về Sơn Tiến vào một buổi chiều mưa lất phất, dọc hai bên đường dẫn vào thôn là những dải cát trắng phẳng lì và những hàng phi lao dài hút mắt. Bà Nguyễn Thị Thành, trưởng xóm Sơn Tiến, cứ nhắc đi nhắc lại với chúng tôi: “Sống ở mảnh đất cằn cỗi này thì chắc có lẽ kiếp nghèo cứ đeo bám người dân Sơn Tiến từ thế hệ này đến thế hệ khác thôi chú à”.
“Đợt này chúng tôi đang rất đau đầu về quá trình điều tra số hộ nghèo. Cả thôn có hơn 120 hộ thì có đến 55 hộ nghèo. Số còn lại hầu như cũng nằm vào diện cận nghèo. Đã thế, Sơn Tiến lại là làng có số người chết vì bệnh ung thư cao nhất huyện” - bà Thành cho biết thêm và dẫn chúng tôi đi thị sát ngôi làng nghèo nghèo này.
Ngôi nhà mà bà Thành dẫn chúng tôi vào thăm là nhà của 3
anh em mồ côi cả cha lẫn mẹ Trần Công Vũ, Trần Công Trường, Trần Công Mạnh. Mời chúng tôi chén nước, hai em Trường, Mạnh bắt đầu câu chuyện: “Bốn năm trước mẹ em bị chết vì tai nạn giao thông. Chưa đầy một năm sau bố em lại bị căn bệnh ung thư gan
hành hạ, 7 tháng sau thì chết. Kể từ đó tới nay 3 anh em sống bằng sự cưu mang của bà con xóm làng. Giờ anh trai em Trần Công Vũ đang học đại học năm 1 ở Huế. Không biết anh Vũ có tiền để học được đến ngày tốt nghiệp không nữa”.
Cạnh nhà 3 anh em mồ côi là nhà chị Nguyễn Thị Hồng và bà Phạm Thị Thục. Cả hai người phụ nữ có gần chục đứa con này đều phải gánh nỗi đau mất chồng. Cả hai người đàn ông ấy đều bị ung thư.
Chị Nguyễn Thị Hồng chỉ giếng nước của nhà có màu đặc quánh
Bà Phạm Thị Thục có chồng mới mất chưa đầy 50 ngày.
Cách đó không xa có nhà ông Nguyễn Ngọc Loan (76 tuổi), bị ung thư
bàng quang hơn 1 năm nay. Từ ngày ông Loan bị bệnh đến nay, người nhà cũng chạy vạy hết cả trăm triệu đồng chữa trị nhưng không biết tương lai thế nào, “Không biết ông còn sống được bao lâu nữa. Rồi đây cả nhà biết sống ra sao?” - bà Tiến (vợ ông Loan) than thở.
Căn bệnh ung thư bàng quang đang hành hạ ông Loan
Một trường hợp thương tâm khác là gia đình đôi vợ chồng Trần Công Huy - Nguyễn Thị Hảo. Cả hai đều chết vì căn bệnh ung thư, để lại hai đứa con mồ côi, hiện vừa làm thuê vừa học nghề ngoài Hà Nội.
Ngôi nhà của anh Huy và chị Hảo hoang vắng. Hai đứa con mồ côi của anh chị chỉ có thể về thắp hương cho cha mẹ vào ngày giỗ tết vì phải mải miết mưu sinh
Đó chỉ mới là vài ba trong số hàng chục nhà có người mắc và chết vì căn bệnh ung thư ở xóm Sơn Tiến. Con số này ngày càng tăng nhanh khiến hàng trăm hộ dân trong xóm hoang mang lo sợ. Nhiều người đau ốm cũng không dám đi khám ở bệnh viện, sợ nhận "án tử" ung thư. Những nhà có điều kiện đã muốn bỏ làng mà đi.
Theo thống kê, trong vòng gần 10 năm trở lại đây, xóm Sơn Tiến có khoảng 120 hộ thì có gần 20 hộ có người chết vì ung thư (nhiều nhà có 2 người chết).
Nhiều người cho rằng bệnh ung thư
hoành hành dữ dội ở xóm Sơn Tiến những năm gần đây là do nguồn nước bị nhiễm độc vì trên địa bàn xóm trước đây có tới 7 cơ quan, xí nghiệp đóng, trong đó độc hại phải kể đến như Xí nghiệp Vôi đá, Nhà máy Thủy tinh, Nhà máy Bánh kẹo, Nhà máy đóng tàu,…
Bà Nguyễn Thị Thành – Xóm trưởng xóm Sơn Tiến - chỉ về dấu tích để lại của các cơ quan, xí nghiệp đóng giữ trước đây tại xóm Sơn Tiến
Hiện các
nhà máy, xí nghiệp trên không còn nữa, đã được tháo dỡ cách đây cả chục năm, nhưng tại nơi chúng tọa lạc trước đây vẫn còn để lại những dấu tích. Kiểm tra những giếng nước của các hộ dân sống gần khu vực này đều có màu vàng đặc quánh.
Chị Nguyễn Thị Hồng, chồng chết vì bệnh ung thư, cho biết: “Giếng đào rứa chứ có ăn được mô. Áo quần giặt xong là thấy đỏ lòm. Mấy mẹ con không dám ăn thứ nước đó, phải đi xin nước mưa về ăn”.
Người dân xóm Sơn Tiến đang cần lời giải, liệu nguồn nước giếng này có phải là tác nhân gây ra căn hệnh ung thư hoành hành ở xóm nghèo này?
Ông Nguyễn Hữu Niêm - Chủ tịch UBND xã Thạch Sơn - cho biết: “Năm 2009, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh
Hà Tĩnh đã về tiến hành khảo sát và lấy mẫu nước về xét nghiệm. Kết luận cho thấy nguồn nước không chứa chất độc hại. Cách đây chừng 6 tháng cũng có một đoàn ngoài Hà Nội vào kiểm tra và lấy nguồn nước về xét nghiệm. Họ hứa trong một thời gian ngắn sẽ báo kết quả nhưng đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được thông tin gì. Về phía xã chúng tôi cũng không biết giải thích gì để cho dân yên tâm. Chúng tôi cũng như người dân nơi đây đang chờ một kết quả chính xác”.
Đặng Tài - Văn Dũng