Nhan nhản khắp nơi
Ghé vào
mua xôi tại một hàng xôi nhỏ bên vỉa hè phố Kim Mã (Hà Nội), trước mắt
chúng tôi là một chồng hộp xốp loại bé xíu, bà chủ quán nhanh tay tách
lấy một chiếc, hỏi: “Ăn xôi gì?”. “Trứng kho thịt”. Sau khi cho xôi vào
hộp, người bán hàng khoắng một muỗng thịt, trứng và nước thịt rưới ào
lên hộp xôi. Nước thịt ngấm hết vào thành hộp, được cho vào túi nylon
rồi đưa cho khách. Khách vào mua nườm nượp, nhoằng một cái đã hết nồi
xôi thịt kho to tướng.
Nhiều khách vào mua xôi ăn luôn tại chỗ
nên hộp xốp được sử dụng thay thế bát, đĩa luôn. Bà chủ cho hay: “Như
thế cho tiện". Khách hàng vui lòng sử dụng loại hộp được coi là tiện
lợi này, với lý do vừa nhẹ, vừa đỡ cồng kềnh, có mang đi đâu cũng yên
tâm. Chị Mai - chủ hàng cơm bình dân nằm trong khu tập thể Giảng Võ -
vô tư cho hay: “Vì cửa hàng nhỏ nên hầu hết đều mua cơm mang về cơ quan
ăn. Chúng tôi sử dụng hộp xốp nhiều năm nay rồi mà thấy có vấn đề gì
đâu, trông chiếc hộp màu trắng, nhẹ lại sạch thế này thì làm sao có
chất gì gây ung thư được!”.
Tại TPHCM, nơi đâu cũng sẵn sàng
cung cấp thức ăn mang về đựng trong hộp xốp đủ kích cỡ. Không chỉ có
loại hộp xốp nhỏ như hộp cơm, hộp đựng bánh bao, trên thị trường còn
xuất hiện các loại hộp xốp cỡ lớn hơn để có thể đựng nguyên con gà, cá
hoặc bài trí món ăn y như đựng trong đĩa, tô.
Chủ quán bún mọc
trên đường Nguyễn Du, quận 1 cho biết: “Nếu như các loại hộp nhựa tròn
có giá hơn 1.000 đồng/hộp thì các loại hộp xốp chỉ khoảng 200 – 400
đồng/cái. Thế nên, trước đây một số quán dùng hộp nhựa và tính thêm
tiền, thì nay đa số các quán dùng hộp xốp để đựng thức ăn khô và bao
nylon đựng các loại nước dùng để có giá rẻ, có thể miễn phí cho khách
hàng”.
Bỏ ngỏ khâu kiểm soát
Chính
vì rẻ và tiện lợi, các loại hộp xốp trở nên một mặt hàng được bày bán
khắp nơi, tiêu thụ mạnh ở TPHCM. Theo các đại lý, cửa hàng kinh doanh
sỉ khu vực quận 5, quận 6 - TPHCM, lượng hộp xốp bán ra mỗi ngày lên
đến hàng trăm ngàn chiếc. Tại khu vực chợ Bình Tây cũng như một số chợ
khác, sạp hàng kinh doanh mặt hàng này thường chất hàng cao ngất từ
dưới đất đến trần sạp.
Tuy nhiên, đây chỉ là lượng hàng chất
tại sạp, hầu hết các mối lớn đều điện thoại đặt hàng để được giao tận
nhà hay bến xe để chở hàng về cung ứng cho các tỉnh. Giá các loại hộp
xốp tại TPHCM hiện khá rẻ và được các cơ sở cạnh tranh về giá khá gay
gắt, nên giá bán sỉ chỉ trong khoảng 200 – 250đ/hộp, mua số lượng dưới
100 cái giá khoảng 250 – 350đ/hộp. Riêng đối với các loại hộp kích cỡ
to, giá tăng lên 400 – 500đ/hộp.
Tại một đại lý tên Đức Anh
(phố Trần Huy Liệu – Hà Nội), hộp xốp được chất hàng đống trong nhà,
khi có khách “alô” là có người đưa hàng đến tận nơi. Theo chủ đại lý,
hộp xốp được làm tận trong Hà Đông, cũng không phải trực tiếp vào tận
nơi lấy mà có xe đưa ra. Có nhiều loại hộp, trong đó có các kích cỡ
chính được bán với số lượng lớn là hộp đựng cơm ba ngăn, hai ngăn, một
ngăn và hộp bé đựng xôi. Mỗi túi lớn chứa 150 hộp có giá tương đương là
80.000đ, 70.000đ và 55.000đ, riêng hộp đựng xôi, bánh bao có số lượng
180 chiếc với giá 45.000đ/túi.
Tiêu thụ mạnh, bày bán và sử
dụng phổ biến, song mặt hàng này đang được khuyến cáo không dùng để
đựng thức ăn và cần kiểm nghiệm chất lượng trước khi đưa ra thị trường.
Bác sĩ Trần Văn Ký - Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm -
cho biết: “Theo quy định, các loại bao bì chứa đựng thực phẩm không
được sử dụng nguyên liệu phế thải, đều phải kiểm nghiệm và công bố chất
lượng an toàn vệ sinh thực phẩm theo đúng quy định của Bộ Y tế. Nhưng
đối với các loại hộp xốp đựng thức ăn chế biến ở nước ta hiện nay, rõ
ràng là có quy định về bao bì thực phẩm nhưng lại bị bỏ ngỏ. Các loại
hộp xốp này nếu không thực hiện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm
cho người sử dụng, không công bố và không ai kiểm soát được thì quả là
người tiêu dùng không biết đâu mà lần, đành phó mặc cho may nhờ rủi
chịu”.
Ông Huỳnh Lê Thái Hòa - Chi cục trưởng Chi cục An toàn
vệ sinh thực phẩm TPHCM - cũng cho rằng: “Để đảm bảo tính an toàn cho
người tiêu dùng, các mặt hàng đựng thực phẩm, kể cả hộp xốp đựng thực
phẩm phải được thẩm định chất lượng trước khi đưa ra thị trường”. Thế
nhưng, theo Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng 3
(TPHCM), trước nay hầu như việc kiểm định chỉ được thực hiện đối với
các loại hộp chứa thực phẩm xuất xứ từ nước ngoài, còn hộp xốp đựng
thức ăn sản xuất trong nước chưa có sự bắt buộc phải kiểm định chất
lượng.
Hiệp hội Đóng gói thức ăn quốc tế
(IFPA) tại Hồng Kông cuối tuần trước cũng công bố thông tin, một nửa số
hộp cơm (xốp, nhựa, giấy...) tại Trung Quốc chứa một lượng lớn bột
khoáng có thành phần gây ung thư.
Trung Quốc cũng vừa ra quyết
định cấm bán và sử dụng hộp thức ăn bằng xốp vì chúng có thể làm từ đồ
phế thải. Ở VN, mỗi ngày có đến hàng triệu chiếc hộp xốp được bán ra,
phục vụ nhu cầu chứa thức ăn như cơm, xôi, bánh bao.. L.Thủy |