DHA có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển tế bào não
và thị giác ở trẻ. Theo khuyến cáo của tổ chức y tế, lượng DHA cần bổ sung cho
trẻ phải từ 100 - 150 mg/ngày, nhưng thực tế trẻ chỉ được cung cấp 20 - 50mg
DHA/ngày.
Thông tin này đã trở thành cơ hội cho các nhà chế biến thực phẩm và họ
đua nhau đưa ra các sản phẩm có bổ sung DHA, nhưng hàm lượng thì... có trời mới
biết!
Nắm bắt cơ hội
Để cạnh tranh và chứng tỏ sự khác biệt, một số công ty sữa
đã tung ra sản phẩm mới với quảng cáo có bổ sung DHA. Ngay sau đó, các loại sữa
này nhanh chóng được người tiêu dùng, nhất là các bậc phụ huynh, đón nhận như một
“phát minh vàng” và kỳ vọng con trẻ sẽ thông minh hơn khi sử dụng những sản phẩm
này.
Nhanh chóng nắm bắt cơ hội, hàng loạt sản phẩm thức ăn như
mì gói Thần Đồng Omachi, xúc xích Vissan, bánh flan Hoàng Hương... đều ghi có bổ
sung DHA vào thành phần và dĩ nhiên giá cả cũng cao hơn so với sản phẩm cùng nhóm
hàng khác không bổ sung DHA.
Chẳng hạn, với quảng cáo “Mì dinh dưỡng có DHA cho trẻ thông
minh hơn, với lượng DHA có trong gói mì 60g bằng lượng DHA cung cấp trong 200ml
sữa tiệt trùng”, mì Thần Đồng Omachi được bán với giá 5.000 đồng/gói, trong khi
các gói mì thông thường có trọng lượng trung bình 75 - 85g giá chỉ 3.000 -
4.000 đồng/gói.
Tốt nhưng đừng lạm dụng
Theo các nhà nghiên cứu khoa học, DHA là thành phần chính
(chiếm đến 18%) tạo nên não bộ của con người, nó tham gia vào sự cấu tạo màng tế
bào thần kinh nên sự thiếu hụt DHA sẽ tác hại trực tiếp đến quá trình hình
thành và phát triển não bộ của trẻ em. Quá trình này diễn ra từ rất sớm, ngay
trong những ngày đầu của thai kỳ.
Vì vậy, khi mang thai các bà mẹ cần ăn nhiều cá (cá ba sa,
cá ngừ, cá thu và dầu thực vật), đây là nguồn omega 3 thiên nhiên quan trọng
giúp đưa DHA vào bào thai. Khi trẻ ra đời, nếu được bú mẹ thì nguồn DHA trong sữa
mẹ sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ tốt hơn rất nhiều so với việc bổ sung từ các
nguồn khác. Một nghiên cứu tại Mỹ theo dõi trẻ từ lúc mới sinh đến 8 - 9 tuổi
cho thấy, trẻ được bú mẹ và cung cấp đủ DHA có chỉ số thông minh cao hơn 8,3 điểm
so với trẻ bú sữa bò và không được cung cấp đủ DHA.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Hoa, Ủy viên Thường trực Hội
Dinh dưỡng Thực phẩm TP.HCM, cho biết: “Ngoài vai trò giúp các tế bào não phát
triển tốt, DHA còn rất quan trọng đối với tế bào võng mạc của trẻ, giúp thị lực
trẻ phát triển hoàn thiện, nhất là trong những năm đầu đời.
Kết quả của nhiều nghiên cứu đã cho thấy, trẻ được bổ sung sớm
DHA với hàm lượng hợp lý sẽ có điểm thị lực tốt hơn vào lúc 18 tháng tuổi và
kéo dài đến năm 4 tuổi. Điểm thị lực tốt được xem như dự báo cho sự phát triển
não bộ tốt hơn.
DHA có nhiều trong sữa mẹ, do đó, trong những năm đầu đời nếu
trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn thì không cần lo trẻ bị thiếu DHA. Tuy nhiên, đối
với những trẻ không có điều kiện bú sữa mẹ, thì những sản phẩm sữa với công thức
có hàm lượng DHA tương đương sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất”.
Dù DHA hữu ích cho não và thị giác, nhưng hàm lượng bổ sung
mỗi ngày bao nhiêu là đủ thì lại chưa có thông tin cụ thể. Bác sĩ Hoa khẳng định:
“Ở Việt Nam hiện chưa có thông báo, quy định cụ thể nào về hàm lượng DHA bắt buộc
phải có trong các sản phẩm sữa cho trẻ".
Mới đây, tại Hội nghị thường niên lần thứ 43 của Hiệp hội An
toàn thực phẩm châu Âu (EFSA), DHA cũng được xác nhận là thành phần hỗ trợ phát
triển thị lực ở nhũ nhi và khuyến cáo sữa nên có công thức chứa hàm lượng DHA
ít nhất là 0,3% trên tổng lượng axít béo để hỗ trợ tốt cho sự phát triển của trẻ.
Cũng theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Nông lương
Liên Hiệp Quốc (FAO), hàm lượng DHA tối ưu đối với sự phát triển của trẻ là 17
mg/100 Kcal, tương đương 76mg DHA trong 100g sữa bột. Tuy nhiên, nhìn lại các sản
phẩm trong nước quảng cáo có bổ sung DHA thì hàm lượng hầu như chỉ là... tự
công bố, còn thực tế là bao nhiêu thì không có cơ quan nào kiểm tra.
Một sai lầm mà nhiều bậc phụ huynh thường mắc phải, đó là tìm
mọi cách bổ sung DHA cho trẻ để thúc đẩy não trẻ phát triển nhằm tăng cường trí
thông minh. Song, các bác sĩ đã khuyến cáo, bổ sung DHA tràn lan cũng sẽ gây ra
những tác dụng không tốt. Ngoài uống sữa, có thể cho trẻ ăn cá, nhất là cá thu,
cá hồi, cá ba sa, mỡ cá..., vì đây cũng là nguồn cung cấp DHA tự nhiên.
Theo bác sĩ Hoa: “Bổ sung chất gì cũng cần phải xem xét chất
đó có thực sự cần thiết cho cơ thể hay không. Bổ sung vào lúc nào và với liều
lượng bao nhiêu cũng cần được cân, đong, đo, đếm chính xác thì mới phát huy tác
dụng đối với sức khỏe”.
Theo Nguyên Lữ - Doanh nhân Sài Gòn