Nguyên nhân gây nấc có thể là các khí độc, khói thuốc, thức ăn hay thức
uống cay, uống quá nhiều rượu bia hoặc do bạn uống nước lạnh khi đang ăn thức
ăn nóng; cũng có thể là dấu hiệu cho biết bạn đang ăn, uống quá nhiều hoặc quá
nhanh.
Hầu hết, các cơn nấc đều xảy ra rất ngắn, chỉ trong một vài
phút nhưng có khi lâu hơn. Nếu cơn nấc
kéo dài trên 2 hay 3 giờ thì gọi là cơn
nấc kéo dài hay cơn nấc dai dẳng. Những cơn nấc kéo dài hơn một tháng thường
được gọi là cơn nấc khó điều trị. Cả hai loại nấc này thường gặp ở nam giới
nhiều hơn. Người ta cho rằng, các cơn nấc daai dẳng và khó chữa xuất hiện do
tình trạng mất xung điện ở
dây thần kinh phế vị (dây thần kinh chạy từ thân não
đến
dạ dày và kiểm soát
nhịp tim), do việc tiết acid trong dạ dày, do ruột và
các cơ ở cổ họng. Ngoài ra, sự kích thích dây thần kinh hoành (dây thần kinh
vận động ở cơ hoành giúp kiểm soát việc thở) cũng được coi là nguyên nhân gây
nấc. Trên thực tế, người ta đã từng cắt dây thần kinh này để ngăn những cơn nấc
không kiểm soát được.
Nấc cũng có thể cho biết bạn có vật lạ hay khối u ở tai hoặc
bạn đang mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản. Nấc kéo dài còn xuất hiện
trước và sau những lần ngất xỉu do rối loạn nhịp tim. Hơn 1/3 số bệnh nhân điều
trị ung thư bằng hóa chất cũng có những cơn nấc dai dẳng.
Các cơn nấc kéo dài cũng có thể là biểu hiện của bệnh viêm
phổi, viêm màng phổi, viêm phúc mạc (nhiễm khuẩn ổ bụng), viêm màng ngoài tim,
viêm tụy, bệnh thận hay suy thận mạn tính. Trong một số trường hợp, các cơn nấc
dai dẳng hay khó chữa có thể là biểu hiện nguy hiểm của cơn đột quỵ hay u não
(một trong hai bệnh này có thể làm gián đoạn trung khu thở của não).
Có nhiều cách chữa nấc thông thường tại nhà bằng cách làm
tăng mức CO2 trong máu hoặc kích thích dây thần kinh phế vị (nhằm giúp nó hoạt
động bình thường trở lại). Các cách này bao gồm: Nín thở, thở vào trong một túi
giấy, kéo lưỡi, xoa hai nhãn cầu, nuốt bánh mỳ khô, ăn đá bào, ăn một thìa
đường, dùng muối ngửi (gồm amoni cacbonat và chất thơm), nín thở và uống nhanh
một ly nước.
Theo GS. Phạm Gia Cường
Sức khỏe & đời
sống