Sỏi thận là một hiện tượng chất khoáng trong nước tiểu lắng đọng lại ở thận, lâu ngày kết lại tạo thành sỏi. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến suy thận. Có nhiều loại sỏi thận, trong đó 80% - 90% là sỏi canxi, gồm canxi oxalat, canxi phosphat và canxi oxalat phosphat.
Ngoài ra, những loại sỏi ít gặp hơn là sỏi struvit, sỏi acid uric, sỏi cystin. Vì đa số sỏi thận là sỏi canxi nên nhiều người nghĩ rằng cần kiêng ăn hoàn toàn canxi để tránh bị sỏi thận. Hậu quả là cơ thể bị thiếu canxi, gây loãng xương, rối loạn nhịp tim, rụng tóc, suy nhược thần kinh...
PGS TS BS Vũ Lê Chuyên - BVBình Dân nhận định: "Không nên kiêng cữ quá mức những thực phẩm chứa canxi vì như thế sẽ gây mất cân bằng cơ thể. Có khoảng 30% số người đã bị tái phát sỏi vì không nắm được chế độ dinh dưỡng như thế nào để phòng ngừa".
|
Bệnh nhân đang và từng có sỏi canxi (chiếm 90% số người mắc sỏi thận) nên giới hạn lượng canxi đưa vào nhỏ hơn 900mg mỗi ngày
|
Người bình thường, trưởng thành cần khoảng 1.000 mg canxi mỗi ngày. Trong một số giai đoạn nhất định, cơ thể có nhu cầu nhiều canxi hơn mức bình thường như:
- Tuổi thanh thiếu niên cần khoảng 1.200 - 1.500 mg mỗi ngày.
- Phụ nữ có thai và cho con bú: 1.200 - 1.500 mg mỗi ngày để tạo xương cho thai nhi và cung cấp canxi qua sữa mẹ cho bé.
- Phụ nữ mãn kinh cần 1.000 - 1.500 mg mỗi ngày do bị giảm hấp thu canxi và tăng tình trạng mất xương.
- Người già trên 65 tuổi cần 1.500 mg mỗi ngày vì khả năng hấp thu canxi giảm.
Do đó, bệnh nhân đang và từng có sỏi canxi (chiếm 90% số người mắc sỏi thận) nên giới hạn lượng canxi đưa vào nhỏ hơn 900 mg mỗi ngày.
Thực phẩm chứa nhiều canxi gồm: xà lách soong, hạt dẻ, quả ô-liu, trái vải, mận, hạnh nhân, sữa (các loại), pho-mát, chocolate, đậu trắng, đậu tương, đậu Hoà lan, rau dấp cá, trứng, tôm, cua, ngao, sò, ốc, hến...
Việc giảm ăn chỉ cần nghiêm ngặt đối với các món như: sữa và các sản phẩm từ sữa (bơ, kem, pho-mát, yaourt) vì chúng làm tăng sự hấp thu canxi qua ruột lên khoảng 20 lần. Các loại tôm, cua, ngao, sò, ốc, hến thì thỉnh thoảng dùng cũng không sao.
Hiện nay, có nhiều bệnh nhân sử dụng các sản phẩm trong thành phần có canxi (phụ nữ mang thai, người phòng loãng xương...) hay đơn giản là chỉ "tốt cho xương" nên dùng. Canxi trong thuốc được bào chế ở dạng đặc biệt nên sự hấp thu gần như 100%, do đó, rất dễ gây thừa canxi.
Về vấn đề này, BS Nguyễn Thị Hằng - Học viện Y dược học cổ truyền khuyên: "Người đã bị sỏi thận, nếu là sỏi canxi thì việc bổ sung canxi (loại tổng hợp) sẽ phải hạn chế. Vậy họ nên bổ sung canxi bằng chế độ ăn uống hàng ngày (canxi tự nhiên). Người sử dụng cần định kỳ kiểm tra lượng canxi trong máu và siêu âm thận".
Các thực phẩm khác cần hạn chế gồm
1. Thực phẩm chứa nhiều Oxalat: trà đặc, cà phê, sô cô la, rau muống,
dưa chuột, củ cải đỏ, củ niễng, măng tây, dâu tây, trà đặc, me chua, hạt
tiêu...
2. Các thực phẩm có nhiều Phosphat: cacao, đậu nành, đậu tương, đậu Hòa lan, cá mòi, bơ (các loại), gan (các loại)...
3. Không tự ý bổ sung vitamin D: không nên tự ý bổ sung loại vitamin D
cho dù các sản phẩm này rất dễ mua với giá rẻ, trừ khi được bác sĩ chỉ
định bổ sung.
4. Người bị sỏi thận nên có chế độ dinh dưỡng riêng cho mình.
|