Tuy vậy, nhiều nhà nghiên cứu đã tỏ ra lo ngại về tác hại của các thành phần chính trong sữa đậu nành đến sức khỏe. Chúng bao gồm:
Bên cạnh những lợi ích, sữa đậu nành cũng mang đến những tác hại không mong muốn
Phytoestrogen
Trong đậu có chứa hàm lượng cao phytoestrogen – chất chiết xuất từ thực vật – có cấu trúc tương tự như oestrogen nội sinh. Tuy còn nhiều tranh cãi về tác hại của phytoestrogen đến việc cân bằng hormone trong cơ thể, một vài nghiên cứu quy mô đã cho thấy những dấu hiệu đáng lo ngại.
Nghiên cứu trên trẻ sơ sinh cho thấy nếu trẻ uống nhiều sữa đậu nành, hàm lượng hormone estrogen trong cơ thể sẽ cao hơn mức bình thường. Thí nghiệm, trên động vật cũng cho thấy phytoestrogen trong đậu nành làm tăng nguy cơ ung thư vú.
Phytic axit
Sữa đậu nành cũng chứa nhiều phytic axit, chất làm hạn chế khả năng hấp thụ các khoáng chất như canxi, magie và kẽm. Phytic axit là nguyên tố cơ bản của phosphorus, có rất nhiều trong vỏ các loại hạt, ngũ cốc. Phytic axit không chỉ kìm hãm tác dụng của các khoáng chất đối với cơ thể, mà còn hạn chế phạm vi hoạt động của enzyme tiêu hóa, bao gồm pepsin – enzyme tiêu hóa protein và amylase – enzyme tiêu hóa tinh bột thành đường.
Đậu nành chưa lên men
Món ăn truyền thống của Nhật bản
Từ xa xưa, đặc biệt là tại các nước châu Á, con người đã biết sử dụng các món ăn từ đậu nành lên men như nước tương, tempeh (sản phẩm lên men đậu nành, dạng đặc màu trắng, nguyên hạt, xuất xứ từ Indonesia) hay natto (món ăn truyền thống của Nhật Bản làm từ hạt đậu tương lên men). Quá trình lên men này đã làm giảm tác hại của phytic axit. Vì thế, chế phẩm từ đậu nành lên men chứ không phải chưa lên men được sử dụng rộng rãi từ xưa đến nay.
Đậu nành biến đổi gen
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, 90% đậu nành được trồng đều bị biến đổi gen để chống lại tác hại của thuốc trừ sâu. Điều đó có nghĩa là người nông dân được sử dụng nhiều thuốc trừ sâu hơn khi trồng trọt. Và những chất trong thuốc trừ sâu như glyphosphate đều gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe con ngừoi.
Chất phụ gia thực phẩm Carrageenan
Carageenan là tảo biển đã qua chế biến, được cho thêm vào sữa để tạo kết cấu mịn. Có 2 loại carrageenan: 1 loại chuyên dùng trong thí nghiệm, và 1 loại được sản xuất đảm bảo dùng được trong công nghệ thực phẩm. Tuy vậy, nghiên cứu cho thấy carrageenan an toàn trong thực phẩm vẫn ảnh hưởng xấu đến dạ dày, gây khó tiêu.
Canxi trong sữa đậu nành không dễ hấp thụ như trong sữa bò
Canxi cácbonát
Dù sữa đậu nành được quảng cáo là có chứa lượng canxi như trong sữa bò thì cũng không có nghĩa là cơ thể có thể hấp thụ dễ dàng như trong sữa bò. Sữa đậu nành thiếu những chất hỗ trợ hấp thụ canxi đi kèm. Một khi cơ thể không thể hấp thụ lượng canxi dư thừa, rất dễ dẫn đến các nguy cơ về tim mạch.
Không thể phủ nhận nhưng mặt tốt của sữa đậu nành, nhưng nếu bạn đang dùng chúng hằng ngày với mục đích để có một chế độ ăn uống lành mạnh thì quả thật nên xem xét lại. Đậu nành chưa thể thay thế hoàn toàn thịt cá, rau củ trái cây như là một thực phẩm toàn năng bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Chưa kể với những hộp sữa đậu nành đóng chai, chúng còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mà có thể bạn sẽ không biết đến.
Hoàng Trần