Đột quỵ não
Đột quỵ não (còn gọi là tai biến
mạch máu não) là bệnh xảy ra khi tình trạng cung cấp máu cho một bộ phận não bị
đột ngột ngừng. Có hai loại đột quỵ não: đột quỵ nhồi máu não và đột quỵ chảy
máu não. Bệnh thường xảy ra trong những hoàn cảnh sau: trong hoặc sau khi uống
rượu, bia; thay đổi thời tiết, khí hậu; căng thẳng tinh thần hoặc thể lực; tắm
nóng hoặc lạnh; thời gian khi đêm về sáng.
Người cao tuổi đã có tiền sử các
bệnh như: tăng huyết áp, đái tháo đường, xơ vữa động mạch, mỡ máu tăng cao, một
số bệnh tim (bệnh hẹp van 2 lá, rung nhĩ…), rối loạn chức năng đông máu, béo
phì… rất dễ bị đột quỵ não.
Cần nghĩ đến đột quỵ não khi
người bệnh có một hoặc nhiều triệu chứng sau: đột ngột tê bì hoặc yếu nửa
người, nửa mặt, cảm giác nặng tay chân, không hoặc khó nâng lên được, có cảm
giác như “tay chân của người khác”; đột ngột u ám, lẫn lộn, nói những câu vô
nghĩa; đột ngột mất thị lực một bên hoặc cả hai bên mắt; đột ngột đi lại khó
khăn, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp vận động; đột ngột đau đầu dữ dội
mà không rõ nguyên nhân.
Trong gia đình có người thân xảy ra đột quỵ cần phải
làm các việc như sau: đỡ bệnh nhân để họ không bị ngã; nếu bệnh nhân còn tỉnh
cần để bệnh nhân nằm yên tĩnh và gọi cấp cứu đưa bệnh nhân đến bệnh viện chuyên
khoa gần nhất; nếu bệnh nhân hôn mê cần phải cho bệnh nhân nằm nghiêng, lau đờm
dãi và xem tình trạng thở như thế nào.
Không bấm huyệt, châm cứu, đánh gió vì
những động tác này vô tình có thể làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Không cho
bệnh nhân ăn, uống và đề phòng nôn, gây trào ngược, bệnh nhân hít chất nôn hoặc
thức ăn vào đường thở sẽ rất nguy hiểm. Phải gọi xe cấp cứu hoặc đưa người bệnh
đến ngay bệnh viện gần nhất để cấp cứu kịp thời.
Để tránh xảy ra đột quỵ não cần
kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như: điều trị bệnh tăng huyết áp, đái tháo
đường, tăng mỡ máu, bệnh van tim... bằng cách thực hiện tốt việc uống thuốc đều
đặn. Không thuốc lá, không uống rượu, bia, hạn chế ăn mỡ động vật. Ăn nhiều
rau, củ, quả. Duy trì tập thể dục. Tránh thay đổi đột ngột về tư thế, giữ ấm cơ
thể...
Nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim là tình trạng
hoại tử một vùng tim, hậu quả của thiếu máu cục bộ cơ tim. Nguyên nhân chủ yếu
gây nhồi máu cơ tim là do vữa xơ động mạch vành. Mảng xơ vữa làm giảm khẩu kính
lòng mạch và dần dần gây tắc mạch. Những người có các bệnh như tăng huyết áp,
rối loạn mỡ máu, bệnh tim bẩm sinh… hoặc những người béo phì, hút thuốc lá
nhiều năm, nghiện rượu, bị stress, trong gia đình có người bị nhồi máu cơ tim…
cũng dễ mắc bệnh này.
Biểu hiện chủ yếu của nhồi máu cơ tim là cơn đau thắt
ngực điển hình: đau nhói bóp nghẹt phía sau xương ức hoặc vùng trước tim, lan
lên vai trái và mặt trong tay trái cho đến tận ngón đeo nhẫn và ngón út. Cơn
đau thường xuất hiện đột ngột, kéo dài hơn 20 phút và không đỡ khi dùng thuốc
giãn động mạch vành (nitroglycerin). Đau có thể lan lên cổ, cằm, vai, sau lưng,
tay phải hoặc vùng thượng vị.
Tuy nhiên, có trường hợp bệnh nhân bị nhồi máu cơ
tim mà không có hoặc ít cảm giác đau. Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như
vã mồ hôi, khó thở, hồi hộp đánh trống ngực, nôn hoặc buồn nôn, lú lẫn… Nhồi
máu cơ tim là bệnh cần phải cấp cứu khẩn cấp. Nếu thấy biểu hiện của bệnh như
trên cần gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay.
Đón một cái Tết thật vui, bổ ích,
hạn chế những nguy cơ bệnh tật như đột quỵ hoặc cơn nhồi máu cơ tim không may
có thể xảy đến, người cao tuổi cần kiểm soát chặt chẽ chế độ sinh hoạt, ngủ
nghỉ, ăn uống của mình. Ăn ít muối, hạn chế mỡ, ăn nhiều rau quả, tuyệt đối
không uống rượu bia, hút thuốc lá. Thường xuyên kiểm tra huyết áp, kiểm soát
các bệnh rối loạn mỡ máu, đái tháo đường theo hướng dẫn của thầy thuốc.
Theo TS. BS. Tạ Bá Thắng – Sức khỏe & Đời sống