Trời rét đậm, rét hại kéo dài gần một tuần nay đã khiến
lượng bệnh nhi và
người già nhập viện tăng cao đột ngột.
Tại Bệnh viện
Nhi và Viện Lão khoa Trung ương mỗi ngày tiếp nhận hàng trăm ca đến khám
và điều trị. Các bệnh nhi nhập viện chủ yếu các bé mắc các bệnh về hô
hấp, tiêu chảy do thời tiết khắc nghiệt. Số bệnh nhi mới 3-4 tháng chiếm
tỷ lệ rất đông và rất nhiều cháu bị sốt cao không dứt, viêm họng, sốt
virus, tiêu chảy. Đặc biệt, do thời tiết lạnh kèm mưa bụi nên người già
thường mắc các bệnh: Viêm phổi,
tăng huyết áp, tai biến mạch máu não,
tắc nghẽn mạch máu... , trong đó 70% số ca nhập viện trong tình trạng
viêm phổi cấp.
Theo chuyên gia y tế cho biết vào mùa Đông số bệnh nhân nhập viện vì các
bệnh lý về đường
hô hấp có xu hướng
gia tăng. Vì vậy chủ động phòng tránh có ý nghĩa rất lớn trong bảo vệ
sức khỏe, nhất là người già,
trẻ em và người có các bệnh mãn tính về
đường hô hấp.
Nhiều công trình nghiên cứu và qua thực tế lâm sàng cho
thấy nhiều bệnh lý có xu hướng gia tăng theo mùa như mùa Hè tỷ lệ các
bệnh về đường tiêu hóa cao hơn so với các mùa khác; mùa Đông các bệnh về
hô hấp, các tai biến tim mạch tăng cao; ngược lại mùa Xuân tỷ lệ các
bệnh tật có xu hướng giảm…điều đó cho thấy chủ động phòng tránh bệnh tật
theo mùa có ý nghĩa quan trọng trong
phòng bệnh.
Sự thay đổi của thời
tiết, nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió (thay đổi vi khí hậu) đã tác động rất
nhiều đến sức khỏe của mỗi người, làm suy giảm sức chống đỡ từ đó tạo cơ
hội cho các bệnh, nhất là các bệnh hô hấp bùng phát. Người già, trẻ em,
đặc biệt là những người có các bệnh lý hô hấp mãn tính như hen phế
quản, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), giãn
phế quản… là những đối
tượng hay bị tái phát dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp đe dọa đến tính
mạng.
Để chủ động phòng tránh các bệnh lý nói
chung, bệnh về đường hô hấp nói riêng mỗi người cần nâng cao sức đề
kháng của
cơ thể: như chế độ dinh dưỡng phải được đảm bảo; bổ sung đủ cả
lượng và chất, ăn đủ bữa, mỗi bữa cần có đủ số lượng và chất lượng để
nâng cao sức chống đỡ của cơ thể; cần tăng bữa đối với trẻ em và người
già, các thức ăn phải nóng, ấm, nhiều chất đạm, giảm bớt lượng nước
(giảm lượng canh).
Bên cạnh đó, hoạt động giữa ấm cơ thể là biện pháp
hàng đầu để phòng bệnh, hệ hô hấp rất nhạy cảm với nhiệt độ, khi nhiệt
độ thấp (lạnh) kèm với độ ẩm cao (do mưa gió) cơ thể rất dễ bị
cảm lạnh
dẫn đến viêm long đường hô hấp trên; viêm phế quản phổi. Khi nhiễm lạnh ở
những người có bệnh mãn tính sẽ dễ bùng phát như hen phế quản (bùng
phát cơn hen), ứ dịch gây khó thở ở những bệnh nhân bị bệnh phổi tắt
nghẽn mạn tính (COPD); thở khò khè, khạc đờm do đợt cấp ở những bệnh
nhân viêm phế quản mãn tính…
Giữ ấm cho cơ thể bằng cách sau: ăn uống đầy
đủ dinh dưỡng để nâng cao sức chống đỡ của cơ thể; không đi ra ngoài
khi trời mưa nếu không có dụng cụ bảo vệ; mặc ấm, nhất là
giữ ấm phần
ngực, cổ; ăn uống thức ăn nóng ấm, tốt nhất là uống trà gừng nóng có
thêm ít đường phèn; đội mũ, nón, che tai khi làm việc ngoài trời. Nếu
không cần thiết thì không nên ra bên ngoài khi trời quá lạnh, hay mưa.
Nhưng nếu vì một lý do nào phải làm việc ngoài trời hay ra ngoài khi
trời mưa thì phải đội mũ che kín tai để tránh nước vào tai gây viêm
nhiễm (viêm tai giữa), viêm họng, viêm xoang… Ngoài ra, mọi người nên
giảm hoặc tránh các thói quen xấu như: hút thuốc lá và uống rượu.
Các bác sỹ khuyến cáo: đối với trẻ em, cha mẹ cần giữ ấm cho
trẻ bằng cách mặc đủ ấm, ăn uống đủ dinh dưỡng, tránh cho trẻ ra ngoài
mà không đeo khẩu trang. Cha mẹ cần đặc biệt chú ý chuyện mặc ấm cho trẻ
vì nếu mặc quá nhiều áo, trẻ bị toát mồ hôi có thể ngấm lại vào cơ thể
gây cảm lạnh, sốt cao. Thời tiết những ngày này (và ít nhất là tới đầu
tuần tới) không những lạnh mà còn có độ ẩm không khí rất cao, các gia
đình cần giữ gìn vệ sinh nhà cửa, vật dụng cá nhân tốt, không để bị ẩm
mốc để tránh vi khuẩn cư ngụ, gây bệnh cho trẻ.
Ngoài
trẻ em thì người già cũng là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết
thay đổi. Trời rét, người
cao tuổi rất dễ mắc các bệnh như: viêm phổi,
cảm lạnh, cúm với bệnh cảnh tiến triển nặng rất dễ dẫn đến viêm phổi;
trong khi đó các bệnh mạn tính như hen suyễn, thấp khớp, viêm loét dạ
dày, tăng huyết áp... cũng tiến triển nặng, đặc biệt tăng huyết áp dễ
gây đột quỵ.
Chính vì vậy, để phòng bệnh hiệu quả, người cao tuổi
cần phải bảo đảm ăn uống đúng giờ, đúng bữa, giữ nếp sinh hoạt bình
thường. Nên ăn ngày 3 bữa: sáng, trưa, tối; tránh quá bữa, bỏ bữa, ăn
nhiều bữa; chỉ nên ăn vừa tới no. Chất lượng bữa ăn cần bảo đảm đủ chất:
đạm, đường, mỡ, sinh tố và chất vi lượng. Các loại thức ăn tốt với
người cao tuổi là: thịt nạc lợn, gà, bò, cá quả, cá bống, trứng, sữa,
đậu xanh, đậu nành; dầu thực vật, cá, tôm, cua; gạo tẻ.
Các loại đậu,
bánh mỳ; rau quả tươi cung cấp cho cơ thể các chất khoáng, vi lượng và
các loại vitamin A, B, C, E...như: su hào, bắp cải, cà chua, hành, tỏi,
húng, mùi, cam, quýt, táo, xoài, đu đủ, dưa hấu, nho, chuối... Ngoài ra
mặc dù trời rét vẫn cần chú ý uống đủ nước, nên dùng nước nấu chín, các
loại nước ép trái cây tươi.
Đặc biệt, các thức ăn không nên dùng cho
người cao tuổi là: thịt mỡ, thịt đông, các loại giò chả, lạp xường, xúc
xích, bánh kẹo, nước ngọt, rượu bia... vì vừa khó tiêu, lại có các chất
bảo quản không có lợi cho sức khỏe người cao tuổi, gây gánh nặng cho tim
mạch, gan, thận. Các cụ cao tuổi phải mặc đủ ấm lúc ngủ cũng như lúc
thức, ở trong nhà cũng như khi ra ngoài, chú ý giữ ấm đầu, cổ, bàn chân;
tránh ở lâu ngoài trời, thức khuya trong những ngày trời rét để phòng
bệnh cảm lạnh, viêm phổi hay các biến chứng tim mạch... đồng thời, tập
luyện và nghỉ ngơi, người cao tuổi vẫn nên duy trì chế độ tập thể dục,
dưỡng sinh, đi bộ thường xuyên để điều hòa khí huyết giữ gìn sức khỏe.
Duy trì một chế độ ăn uống điều độ, bảo đảm giữ ấm khi thời tiết giá
lạnh, luyện tập, sinh hoạt thích hợp, tinh thần thoải mái có thể giúp
người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích cùng con cháu, tránh đi
bộ ngoài trời mùa mưa, mùa đông vì rất dễ bị cảm lạnh, tuyệt đối không
tắm biển vì nước lạnh và sóng to rất nguy hiểm./.