Phòng ngừa đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Dự phòng đợt cấp của BPTNMT gồm các phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Các thuốc đã được chứng minh có hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng và dự phòng đợt cấp tái phát của bệnh gồm: thuốc giãn phế quản nhóm chủ vận β2 adrenergic tác dụng kéo dài (long acting β2 adrenergic agonist-LABA) như salmeterol, formeterol; coritisteroid dạng hít (Inhaled corticosteroid-ICS) như budesonide, fluticason; thuốc giãn phế quản nhóm kháng giao cảm (anticholinergic) như ipratropium, tiotropium. Hiện nay thường dụng thuốc dạng kết hợp giữa thuốc giãn phế quản nhóm chủ vận β2 adrenergic tác dụng kéo dài và coritisteroid dạng hít (LABA+ICS) như các biệt dược seretide, symbicort. Các bác sĩ căn cứ vào biểu hiện các triệu chứng và giai đoạn của BPTNMT để đưa ra chỉ định, liều lượng và thời gian sử dụng các thuốc này một cách thích hợp với từng bệnh nhân. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, việc sử dụng phối hợp LABA+ICS đã giảm số lần đợt cấp, cải thiện chức năng hô hấp, chất lượng cuộc sống và giảm tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân BPTNMT. Kháng sinh không được khuyến cáo dùng để dự phòng đợt cấp của BPTNMT. Các phương pháp dự phòng không dùng thuốc rất phong phú. Những bệnh nhân nghiện thuốc lá cần ngừng hút thuốc lá, hoặc cai thuốc nhờ tư vấn và trợ giúp của thầy thuốc. Nghiên cứu về tác dụng của cai thuốc lá ở người BPTNMT cho thấy nếu bệnh nhân càng cai thuốc sớm (ở tuổi trung niên) thì rối loạn chức năng hô hấp sẽ chậm hơn những người cai thuốc muộn (ở tuổi già). Ôxy liệu pháp rất quan trọng với bệnh nhân BPTNMT đã có các biến chứng như suy hô hấp mạn tính, tâm phế mạn. Việc chỉ định và cách thức tiến hành ôxy liệu pháp phải theo hướng dẫn của thầy thuốc. Tiêm vaccin phòng phế cầu và phòng cúm cũng là biện pháp tốt dự phòng đợt cấp do nhiễm khuẩn. Người bệnh nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với khói, bụi; tránh lạnh đột ngột; vệ sinh răng miệng (xúc các nước sát trùng họng, miệng) để phòng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên và khi nhiễm trùng đường hô hấp trên xuất hiện phải điều trị ngay. Điều trị và kiểm soát tốt các bệnh phối hợp (tiểu đường, tăng huyết áp...). Thực hiện chế độ ăn uống đầy đủ các chất đạm, giàu vitamin A, D, E và chất khoáng. Có chế độ nghỉ ngơi kết hợp với phương pháp vật lí trị liệu (hô hấp liệu pháp) hợp lí theo chỉ định và hướng dẫn của thầy thuốc. Hàng tháng người bệnh cần đi khám bệnh để được thầy thuốc chuyên khoa chỉ định điều trị các thuốc và tư vấn các biện pháp điều trị thích hợp. Khi có các triệu chứng biểu hiện đợt cấp của BPTNMT, người bệnh cần đến các phòng khám hoặc bệnh viện gần nhất để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, hiệu quả.