1. Bí đỏ - tốt cho bệnh tim mạch
- Bí đỏ có khả năng sinh nhiệt thấp nên dùng vào thực đơn giảm thân trọng, mập phì do cơ thể tích nhiều mỡ.
- Ruột bí đỏ có nhiều chất pectin giúp cải thiện chức năng ruột khỏi bị táo bón.
- Muối đồng và phospho có trong bí đỏ tác dụng tốt tới việc tạo máu.
- Các hoạt hóa sinh học có tác dụng đẩy mạnh việc loại bỏ cholesterol ra khỏi cơ thể và cải thiện trao đổi nước - muối trong bí đỏ có tác dụng trợ giúp cho hoạt động liên tục của tim…
Lưu ý: Bí đỏ vị ngọt, tính ôn ăn nhiều dễ sinh trướng bụng, người tiêu hoá không tốt, lỵ, vàng da do gan không được dùng. Nếu ăn bí đỏ thời gian dài sẽ xuất hiện hiện tượng vàng da, đó là do lượng caroten chưa được chuyển hoá bài tiết ra theo mồ hôi, nhưng không có hại.
2. Cà chua - chống ung thư
- Các loại vitamin A, B1, B6, và nhất là vitamin C có trong cà chua sẽ tiếp sức thêm cho khả năng tự vệ của cơ thể.
- Cà chua chứa nhiều khoáng chất và nguyên tố vi lượng, tăng thêm sự trẻ trung cho cơ thể như kali, magiê, sắt, kẽm và flo.
- Màu đỏ của cà chua là do lycopene, một chất carotenoid có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư như bàng quang, phổi, cổ họng, tuyến tuỵ.
- Chất carotenoid còn được dùng để chống ôxy hóa, chống ô nhiễm, ngăn chặn sự tăng sinh của các gốc tự do, thủ phạm chính gây hiện tượng lão hóa và các nếp nhăn, đặc biệt chống nắng hiệu quả.
Lưu ý:
- Lượng axit hữu cơ trong cà chua sống tương đối lớn nên có thể gây co thắt túi mật. Vì vậy, người bị bệnh sỏi mật nên cẩn thận khi dùng.
- Dù chỉ có một lượng nhỏ purin nhưng những người bị thống phong (bệnh gút) cần thận trọng khi dùng cà chua.
- Chỉ khi được đun sôi thì cà chua mới có tác dụng chống ung thư.
3. Cà rốt - phòng ngừa ung thư phổi
- Cà rốt rất giàu caroten chuyển hóa thành vitamin A giúp tăng cường thị giác và góp phần đáng kể vào sự trẻ trung mềm mại của da.
- Cà rốt chứa nhiều pectin nên có tác dụng điều hòa nhu động ruột, hút các chất độc trong ruột, tạo lớp băng bảo vệ niêm mạc ruột.
- Các chuyên gia khuyên chỉ cần ăn hằng ngày một củ cà rốt là có thể phòng ngừa hữu hiệu bệnh ung thư phổi.
Lưu ý:
- Nên dùng nước ép, hạn chế dùng xác của củ cà rốt, vì thành phần này thường chứa phân bón và thuốc trừ sâu.
- Khi dùng cà rốt lâu ngày có thể làm vàng da, vàng mắt, nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe, chỉ cần ngưng dùng 5 ngày là khỏi...
4. Củ dền - ngăn ngừa mệt mỏi, bảo vệ tim mạch
- Củ dền chứa một hợp chất nitrogen gọi là bataine. Chất này được cho là có tác dụng thư giãn tinh thần vì kích thích quá trình tổng hợp serotonin, vốn là chất dẫn truyền thần kinh.
- Do chứa betaine nên củ dền giúp tăng cường chức năng gan tốt cũng có nghĩa sẽ giúp cơ thể “giải tán” mỡ, ngăn ngừa chứng mệt mỏi...
- Củ dền có chức năng hạ cholesterol, chống ôxy hóa, vì vậy được cho là một trợ thủ đắc lực trong việc bảo vệ tim mạch.
- Nhiều nghiên cứu cho thấy củ dền có tác dụng ngăn ngừa ung thư phổi và ung thư da. Nước ép củ dền ngăn chặn sự “tụ tập trái phép” của những hợp chất nitrosamines - vốn được cho là thủ phạm gây ung thư.
Lưu ý: "Ngộ độc" củ dền: Gần đây, có một số báo cáo về các trường hợp trẻ em bị "ngộ độc nước củ dền" và cũng đã có khuyến cáo là không được dùng nước củ dền để pha sữa cho trẻ. Nhưng thực chất, trong trường hợp này có liên quan đến rau củ được nói đến chính là ngộ độc chất nitrate có trong thành phần một số loại rau củ, trên lâm sàng gây ra hội chứng tăng Methemoglobin trong máu (viết tắt là MetHb) làm cho trẻ có biểu hiện xanh tím và nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Quỳnh Anh
Bài viết có sự tư vấn của BS. Trần Thị Thành Huế,
Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Thủ Đức, Tp.HCM