ảnh minh họa
Nguyên tắc sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ
Theo ghi nhận tại những bệnh viện chuyên Nhi trên cả nước, đã có nhiều trường hợp sử dụng thuốc hạ sốt không hợp lý dẫn đến nhiều tác hại xấu đến sức khỏe của trẻ, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Nguy hiểm nhất là những trường hợp ngộ độc cấp tính nghiêm trọng từ thuốc hạ sốt. Hiểu đúng việc sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ là cách tốt nhất giúp trẻ mau lành bệnh và đảm bảo sự an toàn cho sức khỏe của trẻ.
Theo Ths.Bs Đinh Thạc, Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM, với trẻ em, bất kỳ loại thuốc điều trị nào, kể cả thuốc hạ sốt thông thường cũng phải có chỉ định từ bác sĩ. Trong những trường hợp chưa kịp đưa trẻ đến khám, phụ huynh có thể đến nhà thuốc mua thuốc hạ sốt cho trẻ qua lời tư vấn của dược sĩ phụ trách nhà thuốc. Một hành động tối thiểu, phụ huynh cần đọc thật kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc cho trẻ.
Loại thuốc hạ sốt sử dụng cần phù hợp theo nhóm tuổi và khả năng uống thuốc của trẻ. Đây là cách giúp trẻ có thể nhận đủ lượng thuốc hạ sốt cần thiết trong quá trình hạ sốt. Liều lượng thuốc hạ sốt cơ bản cần dựa trên cân nặng thực tế của trẻ để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả hạ sốt nhanh. Công thức tính liều lượng thuốc theo các bác sĩ Nhi khoa là 10mg – 15 mg/kg cân nặng của trẻ/lần khi sốt trên 38,50C.
Bên cạnh đó, phụ huynh cần tuân thủ khoảng cách an toàn giữa 2 lần sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ để phòng ngừa tình trạng quá liều. Trẻ uống thuốc quá liều có thể bị ngộ độc cấp tính và nguy hiểm đến tính mạng. Liều thứ 2 được uống cách liều thứ nhất 4 giờ nếu trẻ còn sốt. Mỗi ngày, trẻ chỉ được uống thuốc hạ sốt 3-4 lần, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg cân nặng của trẻ /ngày. Thuốc hạ sốt dùng cho trẻ phải còn hạn sử dụng rõ ràng.
Phụ huynh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hạ sốt cho trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
Chọn thuốc hạ sốt phù hợp
Hiện nay, trên thị trường có 3 loại thuốc hạ sốt thông dụng. Phụ huynh nên tìm hiểu và lựa chọn đúng thuốc trong những tình huống khác nhau.
Paracetamol (còn gọi là acetaminophen) đây là loại thuốc hạ sốt an toàn và hiệu quả dành cho trẻ em được hầu hết các bác sĩ Nhi khoa khuyên dùng. Khoảng cách giữa 2 liều dùng thông thường là mỗi 4 giờ. Tuy nhiên, trường hợp trẻ bị suy thận, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc tối thiểu phải là 8 giờ.
Ibuprofen: tác dụng hạ sốt mạnh hơn paracetamol. Tuy vậy, việc dùng Ibuprofen phải có chỉ định và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ vì thuốc hạ sốt dạng này có rất nhiều tác dụng phụ. Liều dùng 20-30mg/kg cân nặng trẻ/ngày hoặc 7-10mg/kg cân nặng trẻ mỗi 6-8 giờ đường uống. Phụ huynh tuyệt đối không được sử dụng Ibuprofen để hạ sốt cho trẻ: dưới 6 tháng tuổi; trẻ bị loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, sốt xuất huyết; trẻ bị dị ứng với Ibuprofen, với Aspirin và với các thuốc chống viêm không steroid khác; Trẻ bị hen hoặc suyễn hay bị co thắt phế quản, rối loạn chảy máu, bệnh tim mạch, suy gan hoặc suy thận.
Cuối cùng là Aspirin. Đây là loại thuốc được khuyến cáo không sử dụng cho trẻ em vì những tác dụng bất lợi cho sức khỏe. Nhất là những trường hợp trẻ đang bị nhiễm vi rút như bị nhiễm cúm hoặc đang mắc thủy đậu sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye – một biến chứng rất nguy hiểm đối với trẻ, có thể dẫn đến tử vong
Với nhiều trẻ, việc uống thuốc hạ sốt sẽ vô cùng khó khăn do tâm lý “sợ uống thuốc”. Do đó, phụ huynh có thể lựa chọn dạng thuốc hạ sốt dang bột hoặc siro có mùi, vị thơm ngọt để giúp trẻ dễ dàng uống thuốc hơn. Ở dạng này thuốc sẽ được hấp thu tốt hơn, hiệu quả hạ sốt nhanh hơn và đạt được độ an toàn cao nhất khi sử dụng.
Nếu trẻ sốt li bì, trẻ nôn ói nhiều, trẻ không thể uống được, hoặc những trẻ đang ngủ say, cha mẹ nên cho trẻ dùng viên đạn nhét hậu môn để hạ sốt. Đây là cách hạ sốt rất tiện dụng cho trẻ. Tuy nhiên, cần chú ý liều lượng theo quy định. Và việc nhét thuốc vào hậu môn cần tiến hành nhẹ nhàng, cẩn thận để tránh làm tổn thương vùng hậu môn có thể gây nguy hiểm cho trẻ.