Trang tin điện tử BV Medlatec cho biết, thoát vị hoành là bệnh bẩm sinh nặng, tỉ lệ mắc ước đoán vào khoảng 1/3.000 trẻ sinh sống.
Tuy nhiên, rất khó để có thể xác định được tỉ lệ chính xác vì rất nhiều trường hợp thoát vị hành có suy hô hấp rất nặng và tử vong sớm sau sinh mà không chẩn đoán được nguyên nhân. Nguyên nhân gây ra thoát vị hành hiện vẫn chưa rõ. Bệnh có thể gặp với dạng là dị tật duy nhất nhưng cũng có nhiều trường hợp còn có phối hợp với dị tật ở cơ quan khác như tim, não, thận...
Phòng ngừa thoát vị hoành
Các tạng trong ổ bụng đi lên lồng ngực gây choán chỗ đúng vào thời điểm quan trọng của quá trình hình thành, phát triển phân chia phế quản và mạch máu phổi. Sự chèn ép phổi một thời gian dài trong thời kỳ bào thai dẫn đến rối loạn quá trình hình thành phổi gây thiểu sản phổi.
Thường thì bên phổi có khối thoát vị sẽ bị thiểu sản, tuy nhiên cũng có thể cả 2 phổi đều bị ảnh hưởng. Phổi bị thiểu sản không những có kích thước nhỏ mà còn có cấu trúc phế quản, phế nang và mạch máu bất thường, do vậy chức năng phổi sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Mức độ thiểu sản và số lượng phổi bị thiểu sản quyết định đến khả năng sống còn của trẻ sơ sinh sau khi chào đời. Tuy nhiên, nếu thoát vị hoành xảy ra sau khi trẻ chào đời, không có hiện tượng thiểu sản phổi xảy ra.
Các rối loạn trong quá trình hình thành phổi sẽ gây nên những hậu quả nghiêm trọng sau sinh như: Suy giảm chức năng hô hấp dẫn đến thiếu Oxy nặng và tăng CO2 máu, tăng áp lực động mạch phổi kéo dài.
Ngoài ra, thoát vị hoành còn là nguyên nhân gây hậu quả cho những cơ quan khác như xoắn dạ dày; ruột xoay bất toàn; hoại tử, thủng dạ dày hay ruột; giảm sản thất trái (đối với thoát vị hoành bẩm sinh bên trái) hay tràn dịch màng phổi (đối với thoát vị hoành bẩm sinh bên phải); phì đại hai thận (phổi bị thiểu sản sản sinh chất kích thích sự phì đại của thận).
Điều trị thoát vị hoành
Thông tin tham khảo trên trang Sức khỏe & đời sống:
1. Điều trị ban đầu
- Ngay khi có chẩn đoán, trẻ phải được đặt nội khí quản càng sớm càng tốt để hỗ trợ hô hấp.
- Tránh không được hỗ trợ hô hấp bằng cách chụp mặt nạ và bóp bóng, vì điều này sẽ làm tăng đưa hơi vào trong dạ dày - ruột của trẻ và làm cho tình trạng trướng bụng ngày càng tăng.
- Trẻ được cho giãn cơ và thở máy áp lực không quá 45mmHg vì phổi trong trường hợp này đã thiểu sản sẵn và rất dễ vỡ.
- Luồn catheter động mạch rốn và nhĩ phải để điều trị và theo dõi, đặc biệt là các thông số về áp lực oxy, CO2.
- Vai trò của hệ thống trao đổi oxy qua màng (ECMO: Extracorporal Membrane Oxygenation): hiệu quả trong việc làm giảm tỷ lệ tử vong chưa được các tác giả thống nhất.
2. Điều trị phẫu thuật
Vô cảm và đường mổ
- Mê toàn thân và giãn cơ.
- Đường mổ: thường dùng là đường ngang trên rốn bên trái, cũng có thể sử dụng đường giữa trên rốn, đường cạnh giữa, hay đường dưới sườn.Kỹ thuật mổ (thoát vị hoành bẩm sinh qua Bochdalek)
- Đưa trả toàn bộ tạng thoát vị về lại ổ bụng, cần chú ý cẩn thận khi đưa lách xuống vì rất dễ tổn thương cuống lách.
- Nếu có túi thoát vị, nên cắt bỏ túi. Gặp trong 20% trường hợp.
- Xử lý lỗ thoát vị:
+ Nếu lỗ nhỏ, dùng chỉ không tiêu 2/0 hay 3/0 khâu đóng lại.
+ Nếu lỗ lớn, cần cân nhắc giữa khâu một thì hay dùng miếng vá nhân tạo. Thông thường, do phần lớn tạng thoát vị lên ngực trong trường hợp lỗ lớn nên ổ bụng của trẻ rất kém phát triển. Nếu đóng một thì, trẻ rất dễ bị suy hô hấp do bụng quá căng trướng sau mổ. Vì vậy, nếu được, nên khâu vá lỗ thoát vị lớn bằng tấm nhân tạo như Teflon mesh hay tốt hơn như Goretex.
- Đóng đường mổ bụng: Đóng bụng là một thì khó khăn trong phẫu thuật vá nhân tạo cho lỗ thoát vị lớn thoát vị hoành bẩm sinh và thoát vị cuống rốn bẩm sinh.
Đối với những trường hợp thoát vị lỗ lớn, đóng bụng thường đòi hỏi phải tạo hình bụng trước đó, thậm chí phải sử dụng mảnh ghép nhân tạo để che tạng. Sau đó, mỗi 1-2 ngày khâu hẹp mảnh ghép rồi đóng bụng muộn vào ngày thứ 7-10 sau mổ như kỹ thuật Schutter trong mổ thoát vị cuống rốn bẩm sinh.
- Đặt dẫn lưu ngực nếu cần. Quan niệm còn khác nhau giữa các tác giả. Phần lớn các phẫu thuật viên nhi không đặt dẫn lưu ngực mà chỉ dùng kỹ thuật hút đuổi khí trước khi hoàn tất thì khâu lỗ thoát vị
| Tham khảo thuốc: Paracetamol: là chất chuyển hóa có hoạt tính của phenacetin, là thuốc giảm đau - hạ sốt hữu hiệu có thể thay thế aspirin; tuy vậy, khác với aspirin, paracetamol không có hiệu quả điều trị viêm. |
Trà Mi