Tiết lộ cơ chế giảm đau an toàn từ aspirin

(Kiến Thức) - Thuốc giảm đau được chia thành hai loại chính và mỗi loại này có cơ chế hoạt động và chức năng khi đi vào cơ thể khác nhau.

15.601

Loại thuốc thứ nhất là opioid có tác dụng gây mê. Loại thuốc này có tác dụng mạnh mẽ, dùng để điều trị những cơ đau dữ dội. Cơ chế giảm đau của opioid được thực hiện theo hai bước. Cụ thể, các chất có trong thuốc khi đi vào cơ thể, can thiệp và ngăn chặn tín hiệu đau chuyển về các dây thần kinh ở não.

Tiếp đó, nó tác động vào não bộ để thay đổi cảm giác đau đớn bằng một cảm giác khác con người có thể chấp nhận được. Nhìn chung, thuốc không có tác dụng giúp bạn giảm đau mà nó chỉ đánh lừa cảm giác mà thôi. Opioid được sử dụng nhiều trong các ca phẫu thuật.

Một dạng khác của loại thuốc giảm đau là aspirin. Nó khá phổ biến ở những quầy thuốc bán lẻ và có tác dụng tích cực trong việc cải thiện cơn đau đầu.

Mặc dù đã xuất hiện khá lâu nhưng mãi đến đầu những năm 1970, aspirin mới được biết đến nhiều. Chính nhà dược lý học John Robert Vane đến từ Đại học Hoàng gia Anh đã phát hiện ra cơ chế giảm đau của aspirin. Với khám phá này, ông được trao giải thưởng Nobel ở lĩnh vực Y học năm 1982 và được phong tặng tước Hiệp sĩ.

Sở dĩ aspirin có khả năng giảm đau vì khi tế bào bị tổn thương, nó sẽ tiết ra một lượng lớn enzyme có tên cyclooxygenase – 2. Loại enzym này ngăn chặn sự sản xuất thromboxane và prostaglandin gây cảm giác đau. Song song quá trình ức chế prosglandin, aspirin còn gửi các tín hiệu về não, giúp kích thích tiết ra một chất lỏng trong máu khiến vị trí bị đau sưng lên, bảo vệ những tế bào khỏi bị tổn thương.

Aspirin dù được hòa tan trong dạ dày và đi khắp cơ thể thông qua sự lưu thông máu nhưng nó chỉ tỏ ra có tác dụng ở chỗ bị đau bằng cách gắn cylooxygenase - 2 và ngăn cho chúng khỏi prostaglandins. Khi không có prostaglandin thì dù bị thương thì bạn cũng không cảm giác đau rõ rệt như trước.

Ngày nay, aspirin khá được ưa chuộng nhờ có tác dụng lên các cơn đau nông nhẹ, khu trú hoặc lan tỏa như đau đầu, đau cơ, đau răng, đau khớp. Đặc biệt, aspirin có tác dụng tốt đối với đau do viêm song không có tác dụng lên các đau nội tạng như morphine.

Bên cạnh đó, thuốc cũng không gây ngủ, không gây khoái cảm và cảm giác nghiện.

Một điều cần lưu ý là, ngoài tác dụng giảm đau aspirin còn tác động tiêu cực đến tế bào biểu mô tiêu hóa. Cụ thể, aspirin làm giảm thiểu các lớp chất cung cấp năng lượng trong tế bào niêm mạc và hoạt hóa men 5-lipoxygenase, tăng Leukotrien gây nên hiện tượng thủng, loét dạ dày.